4 november, 2023
REGIO – Werkstress is in Nederland, ook in de Achterhoek, een veel voorkomende reden voor werkgerelateerd verzuim. Afhankelijk van de definitie en de afbakening komen veel onderzoeken tot een kostenpost voor bedrijven van tussen de 2 en 2,5 miljard per jaar, dat betekent tussen de 40 en 50% van de werkgerelateerde verzuimkosten. De kosten bestaan uit het doorbetalen van loon en het regelen van vervanging als mensen zich ziek melden en ook uit een verminderde productiviteit bij het personeel dat wel aan het werk is. Die werknemers worden geconfronteerd met het overnemen van extra werk, wat niet altijd hun eigen werk is, en het inwerken van invalkrachten. Waardoor ook die werknemers meer kans hebben op werkstress. De beruchte vicieuze cirkel. Waarin zowel werkgevers als werknemers slachtoffers zijn.
Door Mark Ebbers
Het TNO concludeerde in 2018 na een grootschalig onderzoek dat meer dan de helft van het werkgerelateerd verzuim wordt veroorzaakt door psychosociale werkbelasting: psychische klachten als overspannenheid en burn-out. Het aandeel burn-outklachten neemt al sinds 2007 gestaag toe. Deze toename hangt volgens het TNO samen met het ervaren van hoge taakeisen, lage regelmogelijkheden en lage autonomie.
Bijna een kwart van de jongvolwassenen
tussen de 18 en 25 jaar ervaart werkstress
Jongeren
Ook nieuwe generaties op de arbeidsmarkt ervaren werkstress. Met de campagne ‘Hey, het is oké’ speelt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) daarop in. De campagne stimuleert jongeren met beginnende mentale klachten te praten over hoe ze zich voelen en maakt zichtbaar dat iedereen gevoelens van (werk)stress, onzekerheid, prestatiedruk, faalangst of somberheid kan ervaren. De grootste stressbronnen onder jonge werkenden zijn volgens de mensen achter de campagne: prestatiedruk, sociale druk en onzekerheden in het leven.
In een CBS-onderzoek uit 2021 als onderdeel van de Landelijke Jeugdmonitor gaf bijna een kwart van de jongvolwassenen tussen de 18 en 25 jaar aan werkstress te ervaren. Het percentage was bij vrouwen wat hoger dan bij mannen. Vooral jonge vrouwen zeiden te veel van zichzelf te verwachten (32 procent) of bang te zijn om fouten te maken (29 procent).
Stressfactoren
Werkstress kan ervaren worden wanneer iemands werkdruk en verantwoordelijkheden niet overeenkomen met iemands kennis, vaardigheden, persoonlijkheid en iemands persoonlijke situatie op een bepaald moment.
Ook te veel achter elkaar werken is een belangrijke factor, evenals te weinig plezier, voldoening en steun van collega’s en leidinggevenden. Zeker in tijden van hoge werkloosheid en economische tegenwind speelt ook baanonzekerheid vaak een rol. Dat laatste zou in tijden van arbeidsmarktkrapte dus minder moeten zijn, maar naar die samenhang is nog weinig onderzoek bekend.
Effecten
Beperkte werkstress kan op korte termijn leiden tot slaapproblemen, vermoeidheid en lagere arbeidsproductiviteit. Langdurige werkstress kan zware negatieve effecten op langere termijn hebben: slaapdeprivatie, depressieve klachten, sociale aanpassingsproblemen, geheugen- en concentratieproblemen, en somatische klachten.
Individueel en overkoepelend
Werkstress kan als oorzaken individuele factoren en zogenoemde overkoepelende factoren hebben. Individuele factoren bepalen in hoeverre en op welke manier een specifieke werknemer werkstress ervaart en daarmee samenhangende klachten ontwikkelt. Overkoepelende factoren zijn daarentegen organisatiegebonden, beïnvloeden dus in principe elke werknemer die er werkzaam is.
Wat balans is, is per persoon,
per moment, per situatie verschillend
Balans
De ene medewerker krijgt last van werkstress of burn-outklachten, de ander niet, ook al hebben ze dezelfde taken en verantwoordelijkheden. Werkstress ontstaat namelijk wanneer de belasting en belastbaarheid van een medewerker uit balans zijn. Bijvoorbeeld iemand die in een emotionele scheiding verwikkeld is, kan zeer stressvol reageren op een op zich niet bijzondere tegenvaller op het werk. Een situatie die normaal voor hooguit ergernis zou zorgen, kan iemand dan een inzinking laten krijgen.
Wat balans is, is per persoon, per moment, per situatie verschillend.
Privé en werk
De belastbaarheid van een werknemer is groter bij een gezonde levensstijl, een positief karakter, een sociaal netwerk en een niet-problematische financiële situatie.
Naast die individuele factoren zijn er dus overkoepelende factoren die de mate van werkstress bepalen. Naast de eerder genoemde factoren als baanzekerheid en zeggenschap over het werk, hoort hier ook bij de mate waarin problemen en stress bespreekbaar zijn binnen een organisatie.
Privé en werk zullen elkaar altijd beïnvloeden, dat geldt beide kanten op.
Preventie
Werkgevers kunnen werkstress te lijf gaan met preventie en/of met interventie. Preventie zal altijd de beste weg zijn, voorkomen is beter dan genezen, een cliché dat nog altijd geldt. Stress kan voorkomen worden door de balans tussen belasting en belastbaarheid van werknemers te beheersen en zonodig te herstellen. Dat kan door de werkbelasting te verminderen en/of de belastbaarheid van de medewerker te vergroten.
Het verminderen van de werkbelasting vergt van de werkgever een goede doorlichting van het bedrijf, van de werkzaamheden, de verdeling daarvan over de werknemers en de doorgetrokken en onderbroken pijltjes in het organigram.
De belastbaarheid van de medewerker vergroten kan door het aanbieden van bepaalde voorzieningen: gezond eten, sportmogelijkheden en relevante cursussen. Ook het bespreekbaar maken van werkstress is belangrijk, bijvoorbeeld door het aanstellen van een deskundige en onafhankelijke vertrouwenspersoon. Natuurlijk mag ook van de werknemer verwacht worden dat deze openstaat voor de aangeboden mogelijkheden.
Interventie
Preventie kan te laat zijn of niet voldoende zijn, er zullen altijd werknemers zijn die werkstressgerelateerde klachten ontwikkelen die resulteren in verminderde prestaties en werkverzuim. Dan gaat het niet meer over preventie maar over interventie, ook of met name door de werkgever. Professionele begeleiding vanuit of via de onderneming is dan essentieel, het inschakelen van coaches, psychologen en (bedrijfs)artsen kan voor zowel werkgever als werknemer de schade, financieel en mentaal, zoveel mogelijk beperken.
Corona en thuiswerk
Halverwege 2020, enige maanden op weg in de coronacrisis, werkte 45 procent van de werknemers thuis, al dan niet deels.
Ondanks of misschien wel dankzij dat was het aantal burn-outklachten in 2020 vrijwel gelijk aan een jaar daarvoor. Het vermoeden was dat de werkdruk en burn-outklachten verder zouden stijgen tijdens de coronapandemie, meldt onderzoeksinstituut TNO. Maar dat bleek dus niet zo te zijn. Eind 2020 gaven ongeveer 1,2 miljoen werknemers aan dat zij burn-outklachten hadden, dat waren er zelfs minder dan eind 2019, toen ging het nog om 1,3 miljoen werknemers. Reden kan zijn dat werknemers vinden dat hun werk-privé balans is verbeterd. In 2019 had nog 9,7 procent last van een ‘disbalans’. Een jaar later gold dat voor 7,6 procent van de werknemers.
Wel had in het eerste coronajaar 1 op de 8 van de thuiswerkende medewerkers moeite om zich te concentreren tijdens het werk, tegen1 op de 16 van de medewerkers op locatie.
De minste werkstress wordt
ervaren in de Achterhoek
Gelderland en Achterhoek
Gelderlanders lijken minder vaak last te hebben van burn-out klachten dan werknemers in de rest van het land. Gemiddeld kampten in 2020 landelijk zo’n 16 procent van de werknemers met dergelijke klachten. In Gelderse regio’s lag dat percentage over het algemeen lager, blijkt uit cijfers van onderzoeksinstituut TNO, die weliswaar enige jaren oud zijn, maar waarschijnlijk vrij structureel zijn.
Vooral in grote steden in de Randstad hebben werknemers last van stress. In Amsterdam, Haarlem en Den Haag kampte bijna een kwart van de werknemers met klachten. Grote steden in Gelderland, zoals Nijmegen en Arnhem, laten een gunstiger beeld zien: daar heeft ruim 15 procent burn-outachtige klachten. In beide steden overigens lager dan voor corona.
De minste werkstress binnen Gelderland wordt ervaren in de Achterhoek. In onderzoeken geeft ruim 10 procent van de werknemers daar aan weleens werkstress te ervaren.
Bronnen: CBS, GGD Noord- en Oost-Gelderland, Omroep Gelderland, TNO en VitaMee
Beste Jacqueline Buhler,
allereerst dank dat u zich om de Nederlandse taal bekommert.
Da’s tamelijk uniek.
Verreweg de meeste Nederlanders laten zich braaf africhten in het Amerikaans en zijn daar heel trots op en blij mee.
Griezelig inderdaad.
Kijk es naar de 60-er -jaren serie : The Prisoner / Patrick Mc. Goohan. 1967 British TV series.
Een in Wales gedraaide serie die nu meer dan ooit actueel is.
De blije burgers in deze serie… zo zijn wij Nederlanders.
Commercieel zijn wij al eeuwen tot in de verste uithoeken aanwezig in deze wereld maar cultureel niet eens bij machte om de Belgische grens over te steken.
Ook hebben we niet een echte hoofdstad.
Een trendvolgend provincieplekje waar braaf alle taal- eigenheid wordt weggegooid ten voordele van kauwgom Amerikaans.
Hoe anders is dat in Parijs, Brussel, Berlijn, Stockholm etc.
Daar zijn ze trots op hun eigen taal.
En terecht.
Globalisering is ook verscheidenheid.
Lallend en schreeuwend lijden wij Nederlanders aan een ongelooflijk cultureel minderwaardigheidscomplex.
Deze zaken kunnen m.i. veel beter in proportie komen met het Nederlandse zijn wie we zijn.
Ongevraagd stuur ik u onderstaande tekst door.
Die richtte ik naar de Nederlandse overheid.
En telkens maar weer is daar de laffe respons: niet achter mogen blijven in de globalisering.
Waarom stuur ik u dit toe?
Wellicht kan ik met een aantal reclame -ideeën en concepten meehelpen om onze hartstikke leuke Nederlandse taal te behouden en promoten.
Groet en dank,
Ton de Wit. 1030 Brussel.
——————————————————————————————————–
L.S.,
ik was een paar dagen in Nl. Deventer/ Zwolle en ook daar valt het weer pijnlijk op:
Niet alleen zorgt het brave en gehoorzame Nederlandse minderwaardigheidsgevoel voor een willoos inleveren van de eigen Nederlandse taal in elke winkel, in elke straat en in elke kroeg,
maar ook wordt het Nederlands dàt dan nog gebruikt wordt, uitgesproken met een steeds gekker wordend Amerikaans accent.
Alsof we allemaal eigenlijk uit de USA komen en ons schaamtevol genoeg een tijdelijke tussenstop hebben moeten “laten welgevallen” in Nederland.
Ik ben een Nederlander in Brussel en hou niet alleen van mijn moerstaal die ik zo’n 20 jaar heb onderwezen aan Franstaligen hier,
maar wil die Nederlandse taal ook in ere houden.
Waarom? Een leuke en rijke taal vol uitdrukkingen die nergens anders gebruikt worden.
Een aap die uit de mouw komt hebben we nergens anders.
Conservatief?
Welnee progressief!
Nederlands kan de taal van de toekomst zijn.
Het is ronduit GRIEZELIG om te moeten merken tot hoever het afgerichte Nederlandse minderwaardigheidsgevoel eigenlijk gaat bij het doodzwijgen en in stilte vermoorden van haar eigen taal: Nederlands.
In Ierland b.v. werd en wordt er voor 800 jaren geijverd voor de eigen Ierse Taal.
En Nederland?
Wij leveren braaf in, zelfs zonder dat ook maar iemand daarom vraagt!
“Globalisering” in vredestijd.
Kan je nagaan hoe “globaal” Nederlanders zich gedroegen in oorlogstijd (…)
Komt China binnenkort aan de macht, beginnen wij Nederlanders plotseling uit volle borst Chinees te kwebbelen.
“Globalisering” is dan opnieuw het excuus.
Maar houdt die “globalisering” een totaal wegcijferen in van wie wij zélf zijn, van onze eigenheid?
“M’n rug op”… zegt de pragmatische Nederlander.
Tot leedvermaak van elke Franstalige die hier in Brussel zuchtend aan een cursus Nederlands moet beginnen:
“Als die Nederlanders zich zélf al zo schamen voor hun eigen taal…waarom zouden wij dan nog Nederlands moeten leren?”
Wat een armzalig volkje zijn wij eigenlijk, toch?
Commercieel tot in de verste uithoeken van deze wereld aanwezig maar cultureel niet eens bij machte om de Belgische grens over te steken.
PRAKTISCH zijn er een aantal mogelijkheden:
* U laat de Nederlandse taal in stilte een zelfmoord of moet ik zeggen apoptose (?) ondergaan. Niemand zal erom treuren. Maar dan wél graag een kordater, resoluter, krachtiger AFSCHAFFING van die Nederlandse taal in die zin dat er– vanaf nu – alleen nog maar Amerikaans gesproken, geschreven en GEDACHT gaat worden.
-Financieel voordeel: Dit bespaart enorm veel geld en uiteindelijk is geld de enige maatstaf voor ons Hollanders…. Hoeveel bespaar ik en hoeveel schuift het.
-Moreel voordeel: wie kan het gemompel en gestotter van een zelfmoordenaar die spartelend maar nog steeds levend aan een huizenhaak hangt, blijven aanzien/aanhoren? Genadeschot. Duidelijkheid. Of een levensreddende ingreep.
*OF U kiest ervoor –al dan niet na omvraag in “het veld” om de Nederlandse taal te laten voortbestaan. Maar dan ook graag een volledige en hartstochtelijke STEUN aan Nederlandse cultuurdragers zoals Hollandse en Vlaamse schrijvers, dichters, theatermakers, muzikanten, schilders etc. Deze mensen worden nu in de marge gedwongen en verplicht om zich eerst als succesvolle ondernemer te profileren voordat ze aan hun kunstzinnige hartenkreten toe zijn.
Toch zijn die kunstzinnige vormgevingen wel degelijk winstgevend. Als we alleen al kijken naar de financiële waarde van een Manneken Pis, een simpel zeikerdje dat miljoenen per jaar oplevert, de Eiffeltoren in Parijs, Marble Arch in Londen of de Gaudi -werken in Barcelona, dan zien we dat deze vomgevingen een massale hoeveelheid geld in het laatje brengen. Bingo! Het enige dat telt voor ons Hollanders.
Ja toch?
OK dan , de sombere opgepoetste schilderijtjes van Rembrandt c.s. daargelaten.
Of denk aan de Scandinavische film-export: levert miljoenen /miljarden op!
Dat zijn landen met nog geen derde van de Nederlandse bevolking, die zo’n 80 jaar geleden al duidelijk en bewust gekozen hebben voor het voortbestaan van HUN EIGEN cultuur en taal.
En Nederland? Daar praten we ondertussen perfect Amerikaans.
Nederland loopt op cultureel vlak zo’n 80 jaar achter op de Denen, Zweden, Noren, Finnen.
Nou en?
Maar cultuur is poen!
En cultuur is ook identiteit, een eigen bakkes.
Door NU een keuze te maken: AFSCHAFFING of BEHOUD van de Nederlandse taal bespaart u miljoenen Euro.
Fantastisch toch?
De vraag is zelfs of het Nederlandse volk het überhaupt in de gaten zal hebben dat hun moerstaal is afgeschaft. “Met stille trom vertrokken.”… Waarschijnlijk zal er niemand in Nederland protesteren tegen een afschaffing.
Een Goebbels had zich geen vollediger en gehoorzamer onderwerping aan zijn propaganda durven voorstellen…die Holländer DENKEN sogar auch noch in unserer Sprache!
Toch…Waarom geen constante Nederlandse of Europese tegenhanger van ons dagelijks aankotsende Amerikaanse propaganda zoals
NY, Los Angeles Dodgers , Stars ’n Stripes etc. etc. ?
Waarom die dollarpropaganda niet op onze kleding vervangen door hardnekkige teksten als Waddinxsveen Zuid, Mariapolder, Zutphen, Schin op Geul, Slochteren en Vlaardingen?
Kunnen we het ons voorstellen dat een New Yorker met Den Haag op zijn bloes rondloopt?
Waarom die Hagenees dan wél met die N.Y.-reclame?
Mocht u het FINANCIËLE – we hebben het hier uiteraard niet over cultuur– belang erkennen van mijn suggesties en die in de praktijk willen brengen- wil ik hierin ook financieel erkend worden met 1 procent van de bespaarde kosten. FOR SURE.
Thank you ever so much.
Groet,
Ton de Wit. Brussel. Nederlandse toneelschrijver, regisseur en acteur in Brussel.
graag zou ik de buurtbus willen rijden
Hoi,
Bij mij is belangstelling als chauffeur voor de buurtbus.
Groet W. Kemperman Wehl
Dag meneer, mevrouw Kemperman, Heeft ubelangstelling voor een vacature? Neem dan rechtstreeks contact op met de betreffende organisatie/contactpersoon Ron Blomsma (06-16665231) of coördinator Alexander Rutjes (06-48082628)of kijk voor meer informatie op http://wwwbuurtbusmontferland.nl Met vriendelijke groet, team Achterhoek Nieuws
ik wil graag vrijwilligerswerk doen, maar niet koken. Heb altijd met PG mensen gewerkt
Dag Jolien, Heb je belangstelling voor een vacature? Neem dan rechtstreeks contact op met de betreffende organisatie/contactpersoon of kijk voor meer informatie op http://www.vrijwilligerscentraledoetinchem.nl of via info@vrijwilligerscentraledoetinchem.nl 0314-366734. Met vriendelijke groet, team Achterhoek Nieuws