28 oktober, 2023
ACHTERHOEK – Op 9 oktober promoveerde Henk Hofstede (33) op zijn proefschrift en stellingen Journeys of Staying Rural aan de Rijksuniversiteit Groningen tot doctor in de sociale geografie. Om te kunnen promoveren deed hij vier jaar wetenschappelijk onderzoek onder begeleiding van een hoogleraar. We spraken met de kersverse doctor over hemzelf, zijn achtergronden, studie, werk en zijn band met de Achterhoek.
Door Bert Vinkenborg
Henk Hofstede werd geboren in Vaassen op de Veluwe, maar heeft sterke banden met de Achterhoek, de link met de Achterhoek zit in zijn familie. Zijn ouders zijn daar allebei geboren en op dit moment woont nog zo’n 95 procent van zijn familie daar. Moeder komt uit Toldijk en vader uit het buitengebied van Keijenborg. Henk koestert warme herinneringen aan de talrijke bezoeken aan zijn grootouders daar. Niet alleen met de streek heeft hij een sterke band, maar ook met voetbalclub De Graafschap. Eens per twee weken reist hij vanuit zijn huidige woonplaats Haren (Groningen) naar de Vijverberg om daar een thuiswedstrijd van zijn favoriete club mee te maken. Heen en terug al gauw een reis van zo’n driehonderd kilometer. Daarmee is hij waarschijnlijk een van de aanhangers van de Superboeren die het verst van hun geliefde club wonen. De liefde voor voetbal en De Graafschap dateert van zijn jonge jaren toen hij met zijn opa naar De Vijverberg ging. Zelf omschrijft hij het als een besmetting met het Superboeren-virus die niet meer is overgegaan.
Opvallend is dat van de tien stellingen bij zijn proefschrift er één in het dialect is geschreven en de laatste een aanbeveling bevat voor de leiding van De Graafschap. Die luidt: “De jeugdopleiding vormt de toekomst voor De Graafschap”. Misschien helpt het als Henk een exemplaar van zijn proefschrift aan het bestuur van De Graafschap stuurt?
Zijn dissertatie en de overige acht stellingen zijn zoals vaak gebruikelijk in het Engels. De stellingen die eruit springen zijn, vrij vertaald, dat in de regio blijven geen gebrek aan fantasie of ondernemingszin betekent maar eerder een gevoel van regionale identiteit. Men hecht aan het gemeenschapsgevoel en het fraaie landschap van de streek. Een verblijf in een stedelijke omgeving en het afronden van een opleiding buiten de regio kan dit gevoel nog versterken en de jongvolwassene motiveren weer terug te keren naar zijn of haar geboortegrond. Met andere woorden, eerst reizen om je afkomst te leren waarderen en daarna terugkeren is niet verkeerd.
Liefde voor Aardrijkskunde
Zijn favoriete vak op de middelbare school was de basis voor zijn latere universitaire studie sociale geografie. Volgens Hofstede was de aanleiding drieledig. Van jongs af aan houdt hij al van cartografie, een liefde die hij later aan de Universiteit Utrecht voortzette. Ook houdt hij ervan om te zien hoe regio’s tot stand zijn gekomen; het landschap en de mensen. Het aardige van aardrijkskunde is dat het van alles wat heeft. Je kunt wat opsteken van economie, landschapsbeheer, cultuur. Kortom, het hele pakket.
Wat kunnen lokale en regionale besturen, maar ook regionale organisaties en ondernemingen leren van zijn proefschrift? Hoe trek je jongvolwassenen aan en hoe houd je ze vast? De studie die de basis is voor het proefschrift waar hij nu op gepromoveerd is heeft een bredere kijk op regionale ontwikkelingen maar kan ook op de Achterhoek van toepassing zijn.
‘Pin je niet te veel vast op woningentekort.
Jongeren zijn flexibeler dan je denkt.
Zij die echt willen blijven, slagen daar vaak wel in’
Zachte factoren belangrijker harde
Eén belangrijk punt is volgens Hofstede dat je als regio rekening moet houden met wat jongvolwassenen motiveert om te blijven wonen op het platteland en in de regio. Hij heeft daarvoor een indeling gemaakt in zachte en harde factoren. Zachte factoren hebben te maken met emotionele binding, hoe je de regio, het landschap en de mensen waardeert. Bij de harde factoren hoort bijvoorbeeld of er genoeg woningen zijn, genoeg werk en genoeg voorzieningen. Uit zijn onderzoek blijkt dat zachte factoren veel belangrijker zijn om de keuze te maken ergens te blijven of weer te gaan wonen. De paradox is dat jongvolwassenen vaak heel negatief zijn over die harde factoren; als er niet genoeg starterswoningen zijn bijvoorbeeld. De problemen in de regio’s waar Hofstede onderzoek heeft gedaan, Oost-Groningen, Noord-Ierland en in Duitsland lijken erg op elkaar en de zachte factoren blijken veel belangrijker te zijn dan de harde. Zijn boodschap is dat men zich niet te veel zorgen moet maken over het voorzieningenniveau of een tekort aan woningen en zich vooral moet richten op het bevorderen van de identiteit en de aantrekkelijke kanten van de regio. Zijn punt is: “Pin je niet te veel vast op woningentekort. Jongeren zijn flexibeler dan je denkt. Zij die echt willen blijven, slagen daar vaak wel in.”
De Achterhoek is een van de regio’s die er goed in slaagt de identiteit en de aantrekkelijke kanten ervan uit te dragen en die ook in Den Haag aan regiomarketing doet. Daarmee is men een voorbeeld voor andere Nederlandse regio’s. Het met één mond spreken en een goed netwerk hebben in Den Haag is enorm belangrijk.
Jongeren die vanwege hun werk uit de regio vertrekken komen vaak niet meer terug. Maar als je de Achterhoek vergelijkt met Oost-Groningen waar Hofstede een deel van zijn onderzoek op heeft gericht dan komt de Achterhoek er gunstig uit. Volgens Hofstede komt dat omdat de Achterhoek een vrij brede identiteit heeft. Daarin lijken de Achterhoek en Twente aardig op elkaar.
Jongeren op de radar houden
Kiezen voor een woonplaats wordt vaak niet heel rationeel gedaan. Veel jongvolwassenen weten als ze negentien jaar zijn gewoon nog niet wat ze willen en gaan achter de flow aan. Pas later in die reis beseffen ze wat ze echt willen. Het is volgens zijn onderzoek niet zinvol heel veel energie te steken in het teruglokken van jongvolwassenen nadat ze uit de regio zijn vertrokken. Uiteindelijk moeten ze het wel zelf willen. Als ze wel terugkomen dan moet je ze volgens Hofstede vangen. De kunst is om dat moment te timen. Daarvoor moet je ze wel op de radar hebben. De Achterhoek is al sinds zo’n twintig jaar actief met Achterhoek borrels in universiteitssteden. Hofstede deed ooit zelf aan zo’n borrel mee. Als je dan de deelnemers niet registreert en blijft volgen dan mis je ze later. Je moet ze elk jaar blijven volgen. Vaak zijn dit soort activiteiten niet structureel en afhankelijk van eenmalig ‘projectgeld’. Hofstede vraagt zich af of onverwachtehoek.nl iets vergelijkbaars doet.
Wat zijn de toekomstplannen van Henk Hofstede? “Zoals het er nu uitziet twee dagen per week voor de klas staan en dat combineren met onderzoekswerk aan de Rijksuniversiteit Groningen. Dat is een mooie afwisseling.” En zijn reizen naar de thuiswedstrijden van De Graafschap? “Ik hoop natuurlijk dat ze promoveren. Voor mijn reizen zou dat ook beter zijn. Vrijdagavond is in verband met de afstand en tijd voor mij niet de meest makkelijke avond.”
Henk Hofstede met zijn opa Gerrit Kornegoor op de tribune van De Graafschap in 2011. Foto: Wilco Kornegoor
Henk Hofstede met zijn opa Gerrit Kornegoor op de tribune van De Graafschap in 2011. Foto: Wilco Kornegoor
Beste Jacqueline Buhler,
allereerst dank dat u zich om de Nederlandse taal bekommert.
Da’s tamelijk uniek.
Verreweg de meeste Nederlanders laten zich braaf africhten in het Amerikaans en zijn daar heel trots op en blij mee.
Griezelig inderdaad.
Kijk es naar de 60-er -jaren serie : The Prisoner / Patrick Mc. Goohan. 1967 British TV series.
Een in Wales gedraaide serie die nu meer dan ooit actueel is.
De blije burgers in deze serie… zo zijn wij Nederlanders.
Commercieel zijn wij al eeuwen tot in de verste uithoeken aanwezig in deze wereld maar cultureel niet eens bij machte om de Belgische grens over te steken.
Ook hebben we niet een echte hoofdstad.
Een trendvolgend provincieplekje waar braaf alle taal- eigenheid wordt weggegooid ten voordele van kauwgom Amerikaans.
Hoe anders is dat in Parijs, Brussel, Berlijn, Stockholm etc.
Daar zijn ze trots op hun eigen taal.
En terecht.
Globalisering is ook verscheidenheid.
Lallend en schreeuwend lijden wij Nederlanders aan een ongelooflijk cultureel minderwaardigheidscomplex.
Deze zaken kunnen m.i. veel beter in proportie komen met het Nederlandse zijn wie we zijn.
Ongevraagd stuur ik u onderstaande tekst door.
Die richtte ik naar de Nederlandse overheid.
En telkens maar weer is daar de laffe respons: niet achter mogen blijven in de globalisering.
Waarom stuur ik u dit toe?
Wellicht kan ik met een aantal reclame -ideeën en concepten meehelpen om onze hartstikke leuke Nederlandse taal te behouden en promoten.
Groet en dank,
Ton de Wit. 1030 Brussel.
——————————————————————————————————–
L.S.,
ik was een paar dagen in Nl. Deventer/ Zwolle en ook daar valt het weer pijnlijk op:
Niet alleen zorgt het brave en gehoorzame Nederlandse minderwaardigheidsgevoel voor een willoos inleveren van de eigen Nederlandse taal in elke winkel, in elke straat en in elke kroeg,
maar ook wordt het Nederlands dàt dan nog gebruikt wordt, uitgesproken met een steeds gekker wordend Amerikaans accent.
Alsof we allemaal eigenlijk uit de USA komen en ons schaamtevol genoeg een tijdelijke tussenstop hebben moeten “laten welgevallen” in Nederland.
Ik ben een Nederlander in Brussel en hou niet alleen van mijn moerstaal die ik zo’n 20 jaar heb onderwezen aan Franstaligen hier,
maar wil die Nederlandse taal ook in ere houden.
Waarom? Een leuke en rijke taal vol uitdrukkingen die nergens anders gebruikt worden.
Een aap die uit de mouw komt hebben we nergens anders.
Conservatief?
Welnee progressief!
Nederlands kan de taal van de toekomst zijn.
Het is ronduit GRIEZELIG om te moeten merken tot hoever het afgerichte Nederlandse minderwaardigheidsgevoel eigenlijk gaat bij het doodzwijgen en in stilte vermoorden van haar eigen taal: Nederlands.
In Ierland b.v. werd en wordt er voor 800 jaren geijverd voor de eigen Ierse Taal.
En Nederland?
Wij leveren braaf in, zelfs zonder dat ook maar iemand daarom vraagt!
“Globalisering” in vredestijd.
Kan je nagaan hoe “globaal” Nederlanders zich gedroegen in oorlogstijd (…)
Komt China binnenkort aan de macht, beginnen wij Nederlanders plotseling uit volle borst Chinees te kwebbelen.
“Globalisering” is dan opnieuw het excuus.
Maar houdt die “globalisering” een totaal wegcijferen in van wie wij zélf zijn, van onze eigenheid?
“M’n rug op”… zegt de pragmatische Nederlander.
Tot leedvermaak van elke Franstalige die hier in Brussel zuchtend aan een cursus Nederlands moet beginnen:
“Als die Nederlanders zich zélf al zo schamen voor hun eigen taal…waarom zouden wij dan nog Nederlands moeten leren?”
Wat een armzalig volkje zijn wij eigenlijk, toch?
Commercieel tot in de verste uithoeken van deze wereld aanwezig maar cultureel niet eens bij machte om de Belgische grens over te steken.
PRAKTISCH zijn er een aantal mogelijkheden:
* U laat de Nederlandse taal in stilte een zelfmoord of moet ik zeggen apoptose (?) ondergaan. Niemand zal erom treuren. Maar dan wél graag een kordater, resoluter, krachtiger AFSCHAFFING van die Nederlandse taal in die zin dat er– vanaf nu – alleen nog maar Amerikaans gesproken, geschreven en GEDACHT gaat worden.
-Financieel voordeel: Dit bespaart enorm veel geld en uiteindelijk is geld de enige maatstaf voor ons Hollanders…. Hoeveel bespaar ik en hoeveel schuift het.
-Moreel voordeel: wie kan het gemompel en gestotter van een zelfmoordenaar die spartelend maar nog steeds levend aan een huizenhaak hangt, blijven aanzien/aanhoren? Genadeschot. Duidelijkheid. Of een levensreddende ingreep.
*OF U kiest ervoor –al dan niet na omvraag in “het veld” om de Nederlandse taal te laten voortbestaan. Maar dan ook graag een volledige en hartstochtelijke STEUN aan Nederlandse cultuurdragers zoals Hollandse en Vlaamse schrijvers, dichters, theatermakers, muzikanten, schilders etc. Deze mensen worden nu in de marge gedwongen en verplicht om zich eerst als succesvolle ondernemer te profileren voordat ze aan hun kunstzinnige hartenkreten toe zijn.
Toch zijn die kunstzinnige vormgevingen wel degelijk winstgevend. Als we alleen al kijken naar de financiële waarde van een Manneken Pis, een simpel zeikerdje dat miljoenen per jaar oplevert, de Eiffeltoren in Parijs, Marble Arch in Londen of de Gaudi -werken in Barcelona, dan zien we dat deze vomgevingen een massale hoeveelheid geld in het laatje brengen. Bingo! Het enige dat telt voor ons Hollanders.
Ja toch?
OK dan , de sombere opgepoetste schilderijtjes van Rembrandt c.s. daargelaten.
Of denk aan de Scandinavische film-export: levert miljoenen /miljarden op!
Dat zijn landen met nog geen derde van de Nederlandse bevolking, die zo’n 80 jaar geleden al duidelijk en bewust gekozen hebben voor het voortbestaan van HUN EIGEN cultuur en taal.
En Nederland? Daar praten we ondertussen perfect Amerikaans.
Nederland loopt op cultureel vlak zo’n 80 jaar achter op de Denen, Zweden, Noren, Finnen.
Nou en?
Maar cultuur is poen!
En cultuur is ook identiteit, een eigen bakkes.
Door NU een keuze te maken: AFSCHAFFING of BEHOUD van de Nederlandse taal bespaart u miljoenen Euro.
Fantastisch toch?
De vraag is zelfs of het Nederlandse volk het überhaupt in de gaten zal hebben dat hun moerstaal is afgeschaft. “Met stille trom vertrokken.”… Waarschijnlijk zal er niemand in Nederland protesteren tegen een afschaffing.
Een Goebbels had zich geen vollediger en gehoorzamer onderwerping aan zijn propaganda durven voorstellen…die Holländer DENKEN sogar auch noch in unserer Sprache!
Toch…Waarom geen constante Nederlandse of Europese tegenhanger van ons dagelijks aankotsende Amerikaanse propaganda zoals
NY, Los Angeles Dodgers , Stars ’n Stripes etc. etc. ?
Waarom die dollarpropaganda niet op onze kleding vervangen door hardnekkige teksten als Waddinxsveen Zuid, Mariapolder, Zutphen, Schin op Geul, Slochteren en Vlaardingen?
Kunnen we het ons voorstellen dat een New Yorker met Den Haag op zijn bloes rondloopt?
Waarom die Hagenees dan wél met die N.Y.-reclame?
Mocht u het FINANCIËLE – we hebben het hier uiteraard niet over cultuur– belang erkennen van mijn suggesties en die in de praktijk willen brengen- wil ik hierin ook financieel erkend worden met 1 procent van de bespaarde kosten. FOR SURE.
Thank you ever so much.
Groet,
Ton de Wit. Brussel. Nederlandse toneelschrijver, regisseur en acteur in Brussel.
graag zou ik de buurtbus willen rijden
Hoi,
Bij mij is belangstelling als chauffeur voor de buurtbus.
Groet W. Kemperman Wehl
Dag meneer, mevrouw Kemperman, Heeft ubelangstelling voor een vacature? Neem dan rechtstreeks contact op met de betreffende organisatie/contactpersoon Ron Blomsma (06-16665231) of coördinator Alexander Rutjes (06-48082628)of kijk voor meer informatie op http://wwwbuurtbusmontferland.nl Met vriendelijke groet, team Achterhoek Nieuws
ik wil graag vrijwilligerswerk doen, maar niet koken. Heb altijd met PG mensen gewerkt
Dag Jolien, Heb je belangstelling voor een vacature? Neem dan rechtstreeks contact op met de betreffende organisatie/contactpersoon of kijk voor meer informatie op http://www.vrijwilligerscentraledoetinchem.nl of via info@vrijwilligerscentraledoetinchem.nl 0314-366734. Met vriendelijke groet, team Achterhoek Nieuws