24 juni, 2023
Taalliefhebber Jacqueline Buhler vindt dat ‘voertuig van de geest’ wel een onderhoudsbeurt kan gebruiken
ACHTERHOEK – ‘Taal is het voertuig van de geest’, beweerde dichter en neerlandicus Driek van Wissen ruim dertig jaar geleden. Docent Nederlands en taalliefhebber Jacqueline Buhler onderschrijft dit, maar vindt dat het voertuig wel een flinke onderhoudsbeurt kan gebruiken. Deze week start zij met de tweewekelijkse rubriek Taalkronkel in de weekbladen van Achterhoek Nieuws. Zij hoopt daarmee een kleine bijdrage te leveren aan de herwaardering van de Nederlandse taal.
Door Gerwin Nijkamp
De taalliefhebber wil dat absoluut niet op een belerende manier doen. “Nee, ik wil juist laten zien hoe mooi taal is. Taal kan je raken!” Buhler hoopt dat mensen na het lezen van haar stukje denken: ‘Verrek, wat leuk! Dat wist ik helemaal niet.’ In die volgorde ook: Mijn bijdragen moeten vooral amusant zijn voor de lezers en als ze er nog wat van opsteken is dat mooi meegenomen.”
Jacqueline Buhler is eigenaar van een tekstueel adviesbureau (TAB) en trouwambtenaar in de gemeente Bronckhorst. Ook werkte ze ruim vijfentwintig jaar als docent Nederlands aan het Isendoorn College in Warnsveld en schreef ze mee aan de lesmethodes Nederlands OpNiveau (ThiemeMeulenhoff).
Rode draad
Dat taal als een rode draad door haar carrière zou lopen, stond bij aanvang al wel vast. Buhler werd uitgeloot voor de opleiding Journalistiek en schreef zich daarom in voor de lerarenopleiding Nederlands. “Daar ben ik blijven hangen.” Als docent heeft ze na haar studie jarenlang de taal op een prikkelende manier onder de aandacht gebracht bij haar leerlingen.
Fout voorbeeld
Taalonderwijs op de middelbare school zorgt voor een goede basis, maar is volgens de docent Nederlands geen garantie dat iemand zijn leven lang de taal goed kan spreken en schrijven. In het dagelijks leven en op de werkvloer lijken steeds minder mensen zich daar druk om te maken. Ook figuren die juist een voorbeeldfunctie zouden moeten vervullen. “Zo beluisterde ik laatst de podcast ‘Door de ogen van de koning’ en hoorde ik uit zijn mond echt ontzettend veel foute formuleringen.”
Ook bij andere hoogwaardigheidsbekleders gaat het regelmatig mis en zelfs op communicatieafdelingen van de overheid gebeuren taalkundige ongelukken. “Wat als we geen grens stellen aan de taalverloedering?”, vraagt Buhler zich hardop af.
Miscommunicatie
Dat taal onderhevig is aan verandering, snapt ze tot op zekere hoogte wel. Ze ziet echter ook dat foutief taalgebruik tot miscommunicatie kan leiden. “Je kunt zelfs gepakt worden op taal”, waarschuwt de docent. Als je een zin verkeerd formuleert, kun je iets heel anders zeggen dan je daadwerkelijk bedoelt.
‘Bedrijfsongevallen’
Ook op de werkvloer kan dat tot misverstanden en frustratie leiden. Buhler was onlangs bij de bakker nog getuige van een ‘taalkundig bedrijfsongeval’. “Eén van de medewerkers had een briefje op een doos met slagroomtaart gelegd: ‘betaald met de pin’ stond erop. Hieruit maakte de winkeldame op dat de taart al was betaald. Had er – correct – gestaan: ‘betaalt met pin’, dan had de winkeldame geweten dat de taart nog niet was afgerekend en dat de klant dat met zijn pinpas nog zou gaan doen.”
Laat taal in jouw voordeel werken
Slechte taalbeheersing kan ervoor zorgen dat de ontvanger van jouw boodschap een negatief beeld van je krijgt. Je kunt als ongeïnteresseerd of onnauwkeurig persoon overkomen. Je kunt beter zorgen dat taal juist in jouw voordeel werkt, adviseert Buhler. “Als je een sollicitatiebrief in foutloos Nederlands opstelt, getuigt dat ervan dat je de vacature serieus neemt.” Stel jouw offertes en brieven op zonder grote spelfouten en je komt een stuk betrouwbaarder over op klanten dan de concurrent die met een slecht geschreven tekst op de proppen komt.
Volgens Buhler hoef je daar niet eens heel veel moeite voor te doen. “Lees bijvoorbeeld een appje of mailt nog een keer na voor je het verstuurt. Kijk dan goed of de boodschap duidelijk is en let erop dat die maar op één manier uitlegbaar is”, vertelt ze. “Twijfel je of de tekst wel goed wordt begrepen, schrijf er dan ook bij hoe je het bedoelt.” Ze wijst erop dat bij een geschreven tekst de gezichtsuitdrukking van de zender ontbreekt. “Ben je nieuwsgierig naar de status van een opdracht, maar wil je de persoon niet opjagen, zeg dat er dan ook gewoon even bij.”
Goede taalbeheersing zal niet alleen als zender in je voordeel werken, besluit Buhler. “Je bent ook beter in staat om de betrouwbaarheid van binnenkomende e-mails te beoordelen.” Zo zorg je ervoor dat je je zuurverdiende geld niet per ongeluk overmaakt aan een criminele organisatie in plaats van aan jouw bank.
tekstvantab.nl
FOTOBIJSCHRIFT: Jacqueline Buhler waarschuwt voor de negatieve gevolgen van taalverloedering. Ze hoopt met haar rubriek Taalkronkels het tij op positieve wijze te keren. Foto: Gerwin Nijkamp
Beste Jacqueline Buhler,
allereerst dank dat u zich om de Nederlandse taal bekommert.
Da’s tamelijk uniek.
Verreweg de meeste Nederlanders laten zich braaf africhten in het Amerikaans en zijn daar heel trots op en blij mee.
Griezelig inderdaad.
Kijk es naar de 60-er -jaren serie : The Prisoner / Patrick Mc. Goohan. 1967 British TV series.
Een in Wales gedraaide serie die nu meer dan ooit actueel is.
De blije burgers in deze serie… zo zijn wij Nederlanders.
Commercieel zijn wij al eeuwen tot in de verste uithoeken aanwezig in deze wereld maar cultureel niet eens bij machte om de Belgische grens over te steken.
Ook hebben we niet een echte hoofdstad.
Een trendvolgend provincieplekje waar braaf alle taal- eigenheid wordt weggegooid ten voordele van kauwgom Amerikaans.
Hoe anders is dat in Parijs, Brussel, Berlijn, Stockholm etc.
Daar zijn ze trots op hun eigen taal.
En terecht.
Globalisering is ook verscheidenheid.
Lallend en schreeuwend lijden wij Nederlanders aan een ongelooflijk cultureel minderwaardigheidscomplex.
Deze zaken kunnen m.i. veel beter in proportie komen met het Nederlandse zijn wie we zijn.
Ongevraagd stuur ik u onderstaande tekst door.
Die richtte ik naar de Nederlandse overheid.
En telkens maar weer is daar de laffe respons: niet achter mogen blijven in de globalisering.
Waarom stuur ik u dit toe?
Wellicht kan ik met een aantal reclame -ideeën en concepten meehelpen om onze hartstikke leuke Nederlandse taal te behouden en promoten.
Groet en dank,
Ton de Wit. 1030 Brussel.
——————————————————————————————————–
L.S.,
ik was een paar dagen in Nl. Deventer/ Zwolle en ook daar valt het weer pijnlijk op:
Niet alleen zorgt het brave en gehoorzame Nederlandse minderwaardigheidsgevoel voor een willoos inleveren van de eigen Nederlandse taal in elke winkel, in elke straat en in elke kroeg,
maar ook wordt het Nederlands dàt dan nog gebruikt wordt, uitgesproken met een steeds gekker wordend Amerikaans accent.
Alsof we allemaal eigenlijk uit de USA komen en ons schaamtevol genoeg een tijdelijke tussenstop hebben moeten “laten welgevallen” in Nederland.
Ik ben een Nederlander in Brussel en hou niet alleen van mijn moerstaal die ik zo’n 20 jaar heb onderwezen aan Franstaligen hier,
maar wil die Nederlandse taal ook in ere houden.
Waarom? Een leuke en rijke taal vol uitdrukkingen die nergens anders gebruikt worden.
Een aap die uit de mouw komt hebben we nergens anders.
Conservatief?
Welnee progressief!
Nederlands kan de taal van de toekomst zijn.
Het is ronduit GRIEZELIG om te moeten merken tot hoever het afgerichte Nederlandse minderwaardigheidsgevoel eigenlijk gaat bij het doodzwijgen en in stilte vermoorden van haar eigen taal: Nederlands.
In Ierland b.v. werd en wordt er voor 800 jaren geijverd voor de eigen Ierse Taal.
En Nederland?
Wij leveren braaf in, zelfs zonder dat ook maar iemand daarom vraagt!
“Globalisering” in vredestijd.
Kan je nagaan hoe “globaal” Nederlanders zich gedroegen in oorlogstijd (…)
Komt China binnenkort aan de macht, beginnen wij Nederlanders plotseling uit volle borst Chinees te kwebbelen.
“Globalisering” is dan opnieuw het excuus.
Maar houdt die “globalisering” een totaal wegcijferen in van wie wij zélf zijn, van onze eigenheid?
“M’n rug op”… zegt de pragmatische Nederlander.
Tot leedvermaak van elke Franstalige die hier in Brussel zuchtend aan een cursus Nederlands moet beginnen:
“Als die Nederlanders zich zélf al zo schamen voor hun eigen taal…waarom zouden wij dan nog Nederlands moeten leren?”
Wat een armzalig volkje zijn wij eigenlijk, toch?
Commercieel tot in de verste uithoeken van deze wereld aanwezig maar cultureel niet eens bij machte om de Belgische grens over te steken.
PRAKTISCH zijn er een aantal mogelijkheden:
* U laat de Nederlandse taal in stilte een zelfmoord of moet ik zeggen apoptose (?) ondergaan. Niemand zal erom treuren. Maar dan wél graag een kordater, resoluter, krachtiger AFSCHAFFING van die Nederlandse taal in die zin dat er– vanaf nu – alleen nog maar Amerikaans gesproken, geschreven en GEDACHT gaat worden.
-Financieel voordeel: Dit bespaart enorm veel geld en uiteindelijk is geld de enige maatstaf voor ons Hollanders…. Hoeveel bespaar ik en hoeveel schuift het.
-Moreel voordeel: wie kan het gemompel en gestotter van een zelfmoordenaar die spartelend maar nog steeds levend aan een huizenhaak hangt, blijven aanzien/aanhoren? Genadeschot. Duidelijkheid. Of een levensreddende ingreep.
*OF U kiest ervoor –al dan niet na omvraag in “het veld” om de Nederlandse taal te laten voortbestaan. Maar dan ook graag een volledige en hartstochtelijke STEUN aan Nederlandse cultuurdragers zoals Hollandse en Vlaamse schrijvers, dichters, theatermakers, muzikanten, schilders etc. Deze mensen worden nu in de marge gedwongen en verplicht om zich eerst als succesvolle ondernemer te profileren voordat ze aan hun kunstzinnige hartenkreten toe zijn.
Toch zijn die kunstzinnige vormgevingen wel degelijk winstgevend. Als we alleen al kijken naar de financiële waarde van een Manneken Pis, een simpel zeikerdje dat miljoenen per jaar oplevert, de Eiffeltoren in Parijs, Marble Arch in Londen of de Gaudi -werken in Barcelona, dan zien we dat deze vomgevingen een massale hoeveelheid geld in het laatje brengen. Bingo! Het enige dat telt voor ons Hollanders.
Ja toch?
OK dan , de sombere opgepoetste schilderijtjes van Rembrandt c.s. daargelaten.
Of denk aan de Scandinavische film-export: levert miljoenen /miljarden op!
Dat zijn landen met nog geen derde van de Nederlandse bevolking, die zo’n 80 jaar geleden al duidelijk en bewust gekozen hebben voor het voortbestaan van HUN EIGEN cultuur en taal.
En Nederland? Daar praten we ondertussen perfect Amerikaans.
Nederland loopt op cultureel vlak zo’n 80 jaar achter op de Denen, Zweden, Noren, Finnen.
Nou en?
Maar cultuur is poen!
En cultuur is ook identiteit, een eigen bakkes.
Door NU een keuze te maken: AFSCHAFFING of BEHOUD van de Nederlandse taal bespaart u miljoenen Euro.
Fantastisch toch?
De vraag is zelfs of het Nederlandse volk het überhaupt in de gaten zal hebben dat hun moerstaal is afgeschaft. “Met stille trom vertrokken.”… Waarschijnlijk zal er niemand in Nederland protesteren tegen een afschaffing.
Een Goebbels had zich geen vollediger en gehoorzamer onderwerping aan zijn propaganda durven voorstellen…die Holländer DENKEN sogar auch noch in unserer Sprache!
Toch…Waarom geen constante Nederlandse of Europese tegenhanger van ons dagelijks aankotsende Amerikaanse propaganda zoals
NY, Los Angeles Dodgers , Stars ’n Stripes etc. etc. ?
Waarom die dollarpropaganda niet op onze kleding vervangen door hardnekkige teksten als Waddinxsveen Zuid, Mariapolder, Zutphen, Schin op Geul, Slochteren en Vlaardingen?
Kunnen we het ons voorstellen dat een New Yorker met Den Haag op zijn bloes rondloopt?
Waarom die Hagenees dan wél met die N.Y.-reclame?
Mocht u het FINANCIËLE – we hebben het hier uiteraard niet over cultuur– belang erkennen van mijn suggesties en die in de praktijk willen brengen- wil ik hierin ook financieel erkend worden met 1 procent van de bespaarde kosten. FOR SURE.
Thank you ever so much.
Groet,
Ton de Wit. Brussel. Nederlandse toneelschrijver, regisseur en acteur in Brussel.
graag zou ik de buurtbus willen rijden
Hoi,
Bij mij is belangstelling als chauffeur voor de buurtbus.
Groet W. Kemperman Wehl
Dag meneer, mevrouw Kemperman, Heeft ubelangstelling voor een vacature? Neem dan rechtstreeks contact op met de betreffende organisatie/contactpersoon Ron Blomsma (06-16665231) of coördinator Alexander Rutjes (06-48082628)of kijk voor meer informatie op http://wwwbuurtbusmontferland.nl Met vriendelijke groet, team Achterhoek Nieuws
ik wil graag vrijwilligerswerk doen, maar niet koken. Heb altijd met PG mensen gewerkt
Dag Jolien, Heb je belangstelling voor een vacature? Neem dan rechtstreeks contact op met de betreffende organisatie/contactpersoon of kijk voor meer informatie op http://www.vrijwilligerscentraledoetinchem.nl of via info@vrijwilligerscentraledoetinchem.nl 0314-366734. Met vriendelijke groet, team Achterhoek Nieuws